Instalacje sanitarne to układ nerwowy każdego budynku. Ich prawidłowe zaprojektowanie i wykonanie to nie tylko kwestia techniki, ale również zgodności z Prawem budowlanym. Sprawdź, jak przepisy regulują projektowanie, realizację i odbiór instalacji sanitarnych w 2025 roku.

Czym są instalacje sanitarne w świetle Prawa budowlanego?

Prawo budowlane nie definiuje wprost terminu „instalacje sanitarne”. Zgodnie z art. 3 pkt 9 ustawy, są one traktowane jako urządzenia budowlane – elementy techniczne niezbędne do użytkowania budynku zgodnie z jego przeznaczeniem.

Oznacza to, że instalacje wodociągowe, kanalizacyjne, gazowe i grzewcze stanowią integralną część obiektu budowlanego i podlegają tym samym procedurom administracyjnym co cała inwestycja.

Przyłącze a instalacja wewnętrzna – kluczowa różnica

Jednym z ważniejszych aspektów jest rozróżnienie między przyłączem a instalacją wewnętrzną:

• Przyłącze – łączy sieć zewnętrzną z budynkiem i często wymaga jedynie zgłoszenia budowlanego.
• Instalacja wewnętrzna – obejmuje elementy w granicach nieruchomości i musi być uwzględniona w projekcie budowlanym.

Prawidłowe określenie granicy między nimi wpływa na zakres odpowiedzialności projektanta i inwestora.

Obowiązki projektanta instalacji sanitarnych

Zgodnie z art. 20 ustawy Prawo budowlane, projektant ma obowiązek opracować projekt zgodnie z przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej.
Oznacza to, że każdy projekt musi opierać się na aktualnych Polskich Normach (PN-EN) oraz wytycznych branżowych, takich jak PZITS czy COBRTI INSTAL.

Przykładowo: norma PN-EN 1717 określa sposoby zabezpieczenia instalacji wodociągowych przed zanieczyszczeniem wody pitnej – jej stosowanie w praktyce jest obowiązkowe.

Struktura projektu budowlanego – trzy kluczowe części

Od 2020 roku projekt budowlany składa się z trzech części:

1. Projekt zagospodarowania działki (PZT) – przyłącza i elementy zewnętrzne.
2. Projekt architektoniczno-budowlany (PAB) – opis i usytuowanie instalacji.
3. Projekt techniczny (PT) – szczegółowe obliczenia, schematy i dobór urządzeń.

To właśnie projekt techniczny jest podstawą realizacji prac i odpowiedzialności zawodowej projektanta.

Instalacje sanitarne a ochrona środowiska

Projektant musi również uwzględniać przepisy Prawa wodnego i Prawa ochrony środowiska.
Odprowadzanie wód opadowych do kanalizacji lub cieków wymaga pozwolenia wodnoprawnego oraz sporządzenia operatu wodnoprawnego.

Coraz częściej stosuje się nowoczesne rozwiązania, takie jak retencja wód opadowych, zbiorniki rozsączające czy zielone dachy, które pozwalają spełnić wymogi ekologiczne i prawne jednocześnie.

Odstępstwa od projektu – istotne czy nieistotne?

Zmiany w trakcie realizacji inwestycji reguluje art. 36a Prawa budowlanego.

• Istotne odstąpienia (np. zmiana mocy przyłączeniowej) wymagają nowego pozwolenia na budowę.
• Nieistotne odstąpienia (np. zmiana materiału rur) wymagają jedynie adnotacji projektanta w projekcie technicznym.

To projektant decyduje, jak zakwalifikować zmianę – i ponosi za to odpowiedzialność.

Podsumowanie

Projektowanie instalacji sanitarnych zgodnie z Prawem budowlanym to połączenie wiedzy inżynierskiej i znajomości przepisów. Każdy projektant powinien:

• znać aktualne przepisy i normy techniczne,
• właściwie klasyfikować przyłącza i instalacje,
• uwzględniać aspekty środowiskowe i formalne,
• odpowiedzialnie zarządzać zmianami w projekcie.

Tylko takie podejście gwarantuje legalność, bezpieczeństwo i trwałość instalacji w nowoczesnym budownictwie.